UŻYTKOWANIE KRÓW HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKICH W WARUNKACH POLSKICH
Książki o hodowli bydła i praktykach rolniczych.
UŻYTKOWANIE KRÓW HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKICH W WARUNKACH POLSKICH
Wstęp
„Zachodzące w ostatnich latach w Polsce zjawiska transformacji ekonomicznej państwa stworzyły bardzo trudną sytuację dla sektora produkcji mlecznej. Cofnięcie dotacji do tej produkcji przyczyniło się do wzrostu cen detalicznych wyrobów mleczarskich, a w konsekwencji do spadku popytu na nie. Równocześnie szeroka obecność subsydiowanego importu postawiła przed rodzimym producentem mleka niełatwe zadanie sprostania tej konkurencji. Doskonalenie krajowego pogłowia bydła w kierunku zwiększenia produkcji i poprawy jakości mleka napotyka w praktyce na szereg problemów natury agrarnej i ekonomicznej. Natomiast warunki do chowu i hodowli bydła nie były z wielu względów i nadal nie są sprzyjające. Przyczyną tych uwarunkowań w ostatnich latach jest duży spadek pogłowia bydła, w tym także krów mlecznych. Modyfikacja użytkowania krów mlecznych na potrzeby współczesnego rolnictwa była inspiracją do napisania tej książki. Niech myśl naukowa zawarta w tej książce przyczyni się do tego, że produkt żywnościowy, jakim jest mleko pochodzące z Polski, będzie uznawany w Europie za najlepszy. Żywię nadzieję, że książka ta będzie dobrze służyła studentom, hodowcom bydła mlecznego i rolnikom”.
Rasa holsztyńsko-fryzyjska
Znaczący wpływ na aktualny stan hodowli bydła czarno-białego na świecie wywarła odmiana holsztyńsko-fryzyjska (hf). Odmianę tę wyhodowano w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, wywodzi się ona jednak z importowanego do Ameryki Północnej niemieckiego i holenderskiego bydła czarno-białego. Gdy w 1905 r. wybuchła w Europie epidemia pryszczycy, import bydła wstrzymano, a zakupione dotychczas pogłowie selekcjonowano przez kilkadziesiąt lat w kierunku mlecznym (Puchajda i in. 1995).
Do Polski pierwsze jałówki holsztyńsko-fryzyjskie sprowadzono z Ameryki Północnej w 1973 r. W następnych latach rozpoczęto import nasienia buhajów hf. Zapoczątkowało to prace hodowlane nad doskonaleniem krajowej populacji bydła czarno-białego (Jasiorski, 1991).
Holsztyno-fryzy są bydłem wcześnie dojrzewającym. Pierwsze wycielenia następują w 24. miesiącu życia. Buhajki przy urodzeniu osiągają wagę 38-45 kg, a cielaczki 35-40 kg.
Umaszczenie zwierząt jest czarno-białe i czerwono-białe. Genetycznie jest to rasa rogata. Bydło to charakteryzuje się dużą wyprostowością (wysokość w kłębie wynosi u buhajów 140-145 cm, a u krów 135-150 cm), znaczną masą ciała (buhaje ważą ok. 1 050 kg, a krowy 650-700 kg), płaskim umięśnieniem (Nowicki i in., 1995). Dorosła krowa holsztyńsko-fryzyjska ma wysoko zawieszone wymię o długiej podstawie, dużej szerokości, umiarkowanej głębokości i równych ćwiartkach (Jurczak, 1997). Strzyki są cylindryczne o poprawnej długości i grubości. Wymiona są dobrze przystosowane do doju mechanicznego. Rzadziej niż u innych odmian rasy czarno-białej (cb) obserwuje się stany zapalne wymienia (mastitis).
Czystorasowe hf pod względem wydajności mlecznej dysponują wysokim, przekraczającym 8 000 kg mleka za 305 dni, dojem i znacznie przewyższają pozostałe odmiany bydła cb (Bielak i Mandecki, 1995; Nowicki i in., 1995; Kandzi i Pawlak, 1997).
Rekord wydajności mleka w okresie laktacji ustanowiony w 1975 roku przez krowę Beecher Arlinda Ellen wynosił 25 047 kg. Natomiast rekord życiowej wydajności mleka również należy do krowy tej rasy i wynosi 150 409 kg, a ustanowiła go krowa College Ormsby Burk w 14 laktacjach.
| I. Pielęgnacja kończyn bydła | 9 |
| II. Skłonności do dziedziczenia | 12 |
| III. Budowa racic | 13 |
| IV. Wyrastanie racic | 25 |
| V. Choroby kończyn | 28 |
| VI. Problem z przednimi racicami | 36 |
| VII. Metody zapobiegające schorzeniom i kalectwu racic | 37 |
| a. Kąpiele racic | 37 |
| b. Warunki bytowe | 39 |
| c. Racjonalne żywienie | 40 |
| d. Korekcja racic | 53 |
| VIII. Literatura | 56 |
UŻYTKOWANIE KRÓW HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKICH W WARUNKACH POLSKICH
dr inż. Anna-Maria Szymańska
ISBN 83-88436-8
Wydawnictwo NEGATYW Sp. z o.o.
Bydgoszcz 2002
Moje Książki
Książka opracowana przez dr n. roln. inż. Annę-Marię Szymańską.
Wszystkie prawa zastrzeżone – kopiowanie tylko za zgodą autora.